David Van Reybrouck aangesteld als eerste Denker der Nederlanden
Per 1 april 2025 wordt de Belgische schrijver, denker en historicus David Van Reybrouck aangesteld als Denker der Nederlanden. Hij zal de komende twee jaar inzetten op wat hij 'vérdenken' noemt. Naar aanleiding van zijn denkerschap schreef hij het essay De wereld en de aarde. Hoe houden we het veilig? dat bij zijn aanstelling zal verschijnen. Van Reybrouck treedt in het voetspoor van de huidige Denker der Nederlanden Marjan Slob. Eerdere Denkers waren Hans Achterhuis, René Gude, Marli Huijer, René ten Bos, Daan Rovers en Paul van Tongeren.
‘Denker der Nederlanden’ is de nieuwe naam voor de Denker des Vaderlands, net zoals ook de Dichter en de Componist des Vaderlands voortaan ‘der Nederlanden’ worden genoemd.
Het denkerschap kent geen officiële taakomschrijving, de opdracht mag naar eigen goeddunken ingevuld worden. Toch hebben alle Denkers tot nu toe iets gemeen. Zij bezitten allen de kwaliteit om op een doorvoelde en doordachte manier het nieuws in een groter verband te plaatsen. Zo verdiepen zij het publieke debat en maken zij de filosofie aantrekkelijk voor een breed publiek.
David Van Reybrouck: “Uiteraard voelde ik mij bijzonder verheugd en vereerd toen ik enkele maanden geleden gepolst werd voor het denkerschap. Het is een unieke functie die door mijn voorgangers indrukwekkend werd ingevuld. In deze woelige tijden is het meer dan ooit noodzakelijk om uit te zoomen en goed na te denken over wat er op het spel staat.”
Van Reybrouck is een pleitbezorger van wat hij vérdenken noemt. “In het Nederlands hebben we de woorden verspringenen vérspringen, maar merkwaardig genoeg enkel verdenken en niet “vérdenken”--terwijl we dat laatste juist zo nodig hebben. Vérdenken is naar het heden kijken vanuit de verre toekomst en vanuit het verre verleden. Waar komen we vandaan en waar willen we heen? Het is ook vérdenken in de ruimte - voorbij geografische grenzen of sociale bubbels. Denken is meer dan filosofie en filosofie is meer dan westerse filosofie.
Om de grilligheid van deze tijd het hoofd te bieden hebben we alle wijsheid nodig die de mensheid ooit heeft voortgebracht: niet-westerse wijsbegeertes, maar ook spirituele, literaire en artistieke tradities, naast wetenschappelijke, collectieve en praktische vormen van denken. Er valt kennelijk zelfs een en ander te leren uit de leefomgeving: zie de vele technologische ontwikkelingen die zich nu al baseren op de intelligentie van de natuur.”
De eretitel Denker der Nederlanden is een initiatief van Stichting Maand van de Filosofie en wordt sinds 2011 elke twee jaar aan een gerenommeerd denker verleend.
Voorzitter Marli Huijer licht toe: "De benoeming van de nieuwe Denker der Nederlanden is het resultaat van een zorgvuldig proces, waarin wij hebben gekeken naar de bijdragen van verschillende filosofen aan het publieke debat. Uit een lijst van belangwekkende filosofen, opgesteld door een divers comité van experts uit het filosofisch veld, is het bestuur tot de keuze gekomen om David Van Reybrouck te benoemen. Zijn onmiskenbare inspanningen rondom actuele thema's en zijn verreikende maatschappelijke betrokkenheid waren doorslaggevend. Wij zijn ervan overtuigd dat hij met zijn werk een waardevolle bijdrage zal leveren aan de filosofische reflectie op de uitdagingen van onze tijd."